Kuczera podpalił zamek w Chwałowicach

Współcześnie po zamku nie ma prawie śladu, ale istniał on w miejscowości do początku XX wieku. W rękach kolekcjonerów dawnych widokówek znajduje się kilka dotyczących Chwałowic. Jedna z nich, najprawdopodobniej z przełomu wieku XIX i XX, przedstawia duży budynek z napisem schloss, czyli zamek zamek właśnie

Dowodem na to, że w Chwałowicach istniał zamek jest mapa zabudowań folwarku z 1859 roku. Znajduje się ona w Archiwum Państwowym w Opolu. Po nałożeniu dawnej mapy na mapę współczesną okazuje się, że zamek stał w parku znajdującym się naprzeciwko domu kultury. W parku tym, jeszcze niedawno stała tzw. willa dyrektora, czyli budynek, który przed wojną był siedzibą dyrektora kopalni. Mapa dowodzi, że willa była lewym, małym skrzydłem trzyelementowego budynku. Ciekawostką jest fakt, że z dawnych zabudowań zamku pozostał dom dla służby, znajdujący się na terenie kopalni i wszystko wskazuje na to, że jest to najstarszy budynek w Chwałowicach. Jego wygląd jest tak zmieniony, że jedynie mapa pozwala określić prawdę o jego historii. Poza mapą z 1859 roku istnieje kronikarski opis z 1910 roku autorstwa Alfonsa Nowacka a dotyczący zamku w Chwałowicach:

Kiedy koło 1850 r. rząd rozparcelował folwark, powstał szereg mniejszych gospodarstw chałupniczych. Resztówkę, o obszarze 123 mórg nabył ekonom Jarosław von Czarnetzki. W 1893 r. nabył ją Henryk Wilke za 24 000 marek. Sprzedał ją jednak w 1900 r. za 80 000 marek na cele przemysłowe. Na terenie resztówki stoi jeszcze ten budynek, którego budowę zlecił w 1848 r. fiskus celem przyjęcia wielu sierot z tutejszej okolicy, które po tyfusie głodowym 1847 roku zostały bezradne i opuszczone. Urząd radcy ds. sierot sprawował nauczyciel Pelka. Drugi, znajdujący się obok budynek z szeregiem okien łukowych, służył sierotom jako kaplica domowa. Nadzór nad sierocińcami w Rybniku i Ćwiklicach pełnił radca rządowy i szkolny Polomski. W Chwałowicach mieszkał przez kilka lat u swojego teścia von Czarnetzkiego autor książek dla młodzieży Franz Hoffmann.

Dzieje pisarza Franza Hoffmanna są osobną historią. Opis A. Nowacka jest interesujący ze względu na historię powstania budynku, który jest zamkiem z chwałowickiej widokówki. Z opisu historyka wynika, że w 1850 roku po reformie rolnej wielki folwark chwałowicki został rozparcelowany. To co z niego pozostało nazwano Resztówką, należącą początkowo do Jarosława von Czarnetzkiego. A. Nowack pisze, że główny budynek na terenie Resztówki powstał po 1848 roku na zlecenie fiskusa, czyli państwa pruskiego, które w ten sposób postanowiło zadbać o dach nad głową dla sierot tyfusu głodowego z lat 40 –tych XIX wieku. Warto nadmienić,że dzieci z chwałowickiego sierocińca uczyły się rolnictwa w pobliskim folwarku. Słowem, chwałowicki zamek był sierocińcem powstałym w II połowie XIX wieku. Historyk pisze jeszcze o drugim budynku z łukowatymi oknami, który stał obok zamku i służył jako kaplica. Trudno dociec o jaki budynek chodzi. Być może o ten, który jest nazywany w zbiorowej pamięci domem służby i stoi po dziś dzień na terenie kopalni.

W berlińskim archiwum znajduje się dokumentacja szkoły rolniczej w Chwałowicach. Wyjaśnia ona dlaczego budynek zniknął. Otóż, okazało się, że jeden z podopiecznych, kilkunastoletni chłopak no nazwisku Kuczera nie chciał przebywać w sierocińcu. Wielokrotnie prosił, by oddano go ojczymowi w Gorzyczkach. Dyrekcja była głucha na prośby podopiecznego, wobec czego ten wpadł na pomysł, by zaprószyć ogień na strychu i uciec do Gorzyczek podczas zamieszania. Okazało się, że płomienie pochłonęły prawie cały strych. Chłopca oskarżono o zniszczenie i publicznie napiętnowano w całym powiecie rybnickim. Budynek usiłowano wyremontować, ale jego stan musiał być na tyle zły po pożarze, że rozebrano dwie z jego części. To co pozostało, było tak zwaną willą dyrektora kopalni w Chwałowicach. Jakieś fatum ogniowe ciążyło nad tym budynkiem, bo ostatnia jego część spłonęła kilka lat temu. Śladem po chwałowickim zamku jest budynek służby znajdujący się na terenie KWK Chwałowice oraz park ukrywający piwnice dawnej budowli.