Tunel kolejowy w Rydułtowach: cud techniki z łoju wołowego
Rydułtowski tunel kolejowy w Rydułtowach to najstarszy i jednocześnie jeden z najbardziej fascynujących zabytków inżynierii na Śląsku
I choć 727-metrowa konstrukcja służy transportowi kolejowemu od ponad 160 lat, jej historia jest pełna niezwykłych szczegółów, które podkreślają wyjątkowość tego miejsca.
Tunel w powstał w połowie XIX wieku, a jego budowa była prawdziwym wyzwaniem inżynierskim. Podczas budowy napotkano na trudności związane z niestabilnym gruntem i wodami gruntowymi, które mogłyby zalać tunel. Aby temu zapobiec, użyto aż 20 000 ton łoju wołowego oraz innych tłuszczów zwierzęcych do uszczelnienia konstrukcji. To niezwykle ciekawy element budowy tunelu, który do dziś budzi podziw wśród specjalistów i fascynatów historii inżynierii.
Konstrukcja powstałego w 1857 roku tunelu nie była wolna od problemów. Zaledwie pięć miesięcy po oddaniu do użytku zawaliła się część obiektu na długości 100 metrów. Katastrofę spowodowały nie tylko wody gruntowe, ale także tąpnięcia, które miały miejsce w wyniku eksploatacji górniczej w okolicznych kopalniach. Górnicy z pobliskich zakładów wydobywczych pomogli zabezpieczyć tunel drewnianą obudową, co pozwoliło na jego odbudowę. To jednak nie był koniec trudności. Podczas II wojny światowej, 1 września 1939 roku, polscy żołnierze wysadzili tunel, aby zablokować Niemcom drogę transportu materiałów wojennych. Tunel został odbudowany i ponownie otwarty w 1942 roku.
Mimo swojej długiej historii, unikalnej konstrukcji oraz roli w czasie wojny, tunel w Rydułtowach nie figuruje na liście zabytków techniki. I choć władze Rydułtów kilkakrotnie starały się o jego wpisanie na Śląski Szlak Zabytków Techniki, nie udało się to z powodu kontynuacji ruchu kolejowego przez ten obiekt. Wciąż funkcjonujący tunel, mimo swojego historycznego i technicznego znaczenia, nie jest dostępny do zwiedzania – a to jest warunkiem uzyskania wpisu. Mimo to tunel pozostaje jednym z najcenniejszych obiektów inżynierii na Śląsku, świadkiem burzliwej historii regionu i technicznych osiągnięć XIX wieku.
