Nacyna przestanie zalewać Radoszowy. Kiedy? Tego nie wiadomo

Wspieramy i będziemy wspierać mieszkańców w potrzebie! – deklaruje rydułtowski magistrat. Chodzi o zalanie Radoszów na początku września, gdy intensywne deszcze nawiedziły Śląsk

Katastrofalna powódź dotknęła także tereny Radoszów i Niewiadomia, gdzie niestety Nacyna regularnie wylewa. I choć mieszkańcy przywykli do podtopień, skala ostatniego zalania przeszła ich najgorsze obawy.

To był horror – relacjonuje jedna z mieszkanek dodając, że woda była wszędzie

Nacyna, która na co dzień jest niewielkim ciekiem, po intensywnych opadach zmienia się w ogromne rozlewisko. Mieszkańcy twierdzą, że Nacyna wylewa, ponieważ teren wokół niej został zmieniony, a prace budowlane, zwłaszcza w związku z budową drogi Pszczyna-Racibórz, przyczyniły się pogorszenia sytuacji. Zapytaliśmy więc decydentów, co zamierzają z tym faktem zrobić. I – jak się dowiadujemy – Polska Grupa Górnicza opracowała projekt regulacji rzeki Nacyna, który miał obejmować przebudowę koryta i obiektów mostowych. Jednak zmieniające się warunki geologiczne i osiadania terenu spowodowały konieczność aktualizacji zamierzeń. Dopiero w sierpniu 2024 roku podpisano umowę na nową wersję, która ma na celu trwałe rozwiązanie problemu powodziowego.

W styczniu 2020 roku została zawarta umowa na wykonanie dokumentacji projektowo kosztorysowej pn. Regulacja rzeki Nacyna na odcinku od ul. Gen. Maczka w Rydułtowach do wlotu potoku Niedobczyckiego w Rybniku. Proces projektowy zakończył się w kwietniu 2023 r. uzyskaniem wszelkich niezbędnych uzgodnień oraz wydaniem dwóch decyzji o pozwoleniu na budowę. Niestety w związku z koniecznością ograniczenia zamierzeń eksploatacyjnych Ruchu Rydułtowy – ze względu na warunki geologiczno-górnicze – skutkujące innym rozkładem osiadań terenu i samego koryta rzeki, konieczna stała się aktualizacja projektu przebudowy koryta rzeki oraz obiektów mostowych w ul. Sportowej i Zamenhoffa w Rybniku. W związku z powyższym w sierpniu br. zawarto umowę na wykonanie aktualizacji projektu pn. Regulacja rzeki Nacyna na odcinku od ul. Gen. Maczka w Rydułtowach do wlotu potoku Niedobczyckiego w Rybniku. Wykonanie tego projektu, a następnie uruchomienie robót regulacyjnych na rzece Nacyna jest dla kopalni zadaniem priorytetowym – poinformowała nas Ewa Grudniok, Dyrektor Biura PGG

W podobnym tonie wypowiada się Marcin Połomski – Burmistrz Rydułtów:

Temat osiadania terenu, po którym przebiega ciek Nacyna jest Miastu znany. Teren osiada w wyniku eksploatacji złóż węgla, w związku z tym za zaistniałą sytuację odpowiedzialna jest Polska Grupa Górnicza (PGG), natomiast ciek Nacyna pozostaje w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Zarząd Zlewni w Gliwicach. Miasto w opiniach do Planu ruchu zakładu górniczego warunkuje planowaną eksploatację przeprowadzeniem regulacji przepływu Nacyny w tym pogłębianie, odmulanie koryta, regulacja skarp. „Kopalnia” w roku 2017 podpisała ugodę z zarządzającym ciekiem Śląskim Zarządem Melioracji na regulację cieku. Jednocześnie opracowywana była dokumentacja na regulację cieku od ul. Zamenhofa w Rybniku do ul. Gen. Stanisława Maczka w Rydułtowach. Po opadach w roku 2021 konieczne było podjęcie innych działań doraźnych, ponieważ same odmulanie i bieżące pogłębianie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Coraz częściej dochodziło do zalewania posesji oraz budynków mieszkalnych oraz nawierzchni ul. Radoszowskiej. W siedzibie Urzędu Miasta Rydułtowy cyklicznie od września 2022 r. roku odbywają się spotkania koordynacyjne prowadzone przez Burmistrza Miasta Rydułtowy z przedstawicielami PGG, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Państwowej Straży Pożarnej, mieszkańcami zagrożonych terenów i przedstawicielami Rady Miasta Rydułtowy. Od roku 2022 odbyło się 10 spotkań koordynacyjnych. Jako tymczasowe poprawienie sytuacji Polska Grupa Górnicza podniosła przepust na ul. Gen. Stanisława Maczka, wykonała stację pomp w celu odprowadzania nadmiaru wód do cieku z drogi i terenów przyległych wyposażona w niezależne źródło zasilania, przeprowadziła niwelację terenu w obszarze cieku, zabezpieczyła wodociąg magistralny oraz torowisko, podniosła część ul. Gen. Stanisława Maczka. Polska Grupa Górnicza przeprowadziła szereg indywidualnych działań na poszczególnych nieruchomościach. PGG opracowała także projekt Regulacji cieku Nacyna oraz uzyskała odpowiednie pozwolenia na realizacje zadania. Ze względu jednak na zmiany sytuacji górniczej wstrzymano realizację zadania i konieczne stało się opracowanie aktualizacji do projektu. W obecnym momencie nowy zespół projektantów na zlecenie PGG opracowuje zmiany do projektu. Niedawne wydarzenia związane z intensywnymi opadami deszczu pokazały, że niestety te wszystkie dotychczasowe działania nie są skuteczne. W obliczu nieszczęścia jakie dotknęło niektórych mieszkańców konieczne jest podjęcie dalszych zadań doraźnych i przyśpieszenie realizacji docelowej regulacji cieku. Miasto wspiera mieszkańców, koordynuje współpracę pomiędzy służbami, organizuje akcje pomocy dla mieszkańców będących w potrzebie.

Wszyscy więc wiedzą, że jest źle, co też podkreśliła Polska Grupa Górnicza:

Teren w rejonie rzeki Nacyna, na odcinku od ul. Gen. Maczka w Rydułtowach do wlotu potoku Niedobczyckiego w Rybniku, uległ znacznemu osiadaniu w ostatnich latach. Osiadanie terenu w rejonie rzeki, spowodowało wykształcenie się niecki oraz dwukrotne zmniejszenie się spadków podłużnych koryta, tworząc tym samym warunki do tworzenia się zalewiska i podtapiania działek znajdujących się po obu stronach koryta rzeki. Wskutek stałego powiększania się zalewiska zostały nasilone procesy erozyjne w korycie rzeki, a w konsekwencji zniszczone zabezpieczenia brzegowe. Od 2018 roku, dla przeciwdziałania niekorzystnym przekształceniom koryta Nacyny, wykonano w trybie awaryjnym umocnienia brzegów, drogi technologiczne i  pogłębianie rzeki, na odcinku od przepustu drogowego w ul. Maczka w Rydułtowach do mostu kolejowego w Rybniku przy ul. Zamenhofa. Przepust na ul. Gen. Maczka w Rydułtowach został podniesiony dla zapewnienia dojazdu do posesji po stronie południowej rzeki. Ponadto kopalnia wykonała również szereg robót zabezpieczających pozostałą infrastrukturę, np. w porozumieniu z GPW S.A dokonano zasypania niecki w rejonie wodociągu stabilizując jego konstrukcję, a wspólnie z PKP PLK S.A. dokonano zabezpieczenia poprzez nadsypywanie terenu wzdłuż torów kolejowych od strony południowej i północnej. Z kolei praca kanalizacji deszczowej wzdłuż ul. Jacka i Radoszowskiej jest wspomagana przez nową przepompownie przy skrzyżowaniu ul. Radoszowskiej i Gen. Maczka. Pomimo licznych robót zabezpieczających poziom lustra rzeki Nacyna utrzymuje się powyżej poziomu jezdni ul. Radoszowskiej, co w przypadku ponadnormatywnych opadów deszczu stwarza w dalszym ciągu zagrożenie okresowego zalewania ul. Radoszowskiej.

Mimo obietnic kolejnych interwencji, frustracja mieszkańców narasta. Wiele osób wyraża swoje niezadowolenie z powodu powolnych działań władz i podkreśla, że sytuacja jest wynikiem błędnych decyzji.

PGG S.A. wypłaciła odszkodowania za 4 budynki mieszkalne i 2 budynki gospodarcze wraz z ich rozbiórkami – odpierają zarzuty przedstawiciele Polskiej Grupy Górniczej

Czy zatem wiadomo, kiedy skończą się problemy radoszowian? Można tylko przypuszczać, że niestety niezbyt prędko.