Czy II wojna wybuchła w Stodołach? Przypominamy mało znane fakty

Miliony zabitych i rannych, tyleż bez dachu nad głową, bezmiar nieszczęść i rozpaczy. 84 lata temu wybuchła wojna

Początkowo wydawało się, że będzie to „tylko” wojna polsko-niemiecka, a konflikt nie rozwinie się na większą skalę. Tak w końcu było już wcześniej. Eskalacja nie nastąpiła ani po anschlussie Austrii, ani po zagarnięciu części Czech. Tym razem jednak stało się inaczej.

Czy rzeczywiście Polska w 1939 roku nie miała wyjścia? Czy historia musiała się tak potoczyć? – pyta historyk idei i znawca dziejów Śląska prof. Roman Kochnowski -Tu wydaje się, że konieczne są dalsze dyskusje i badania – dodaje profesor

Faktem jest, że nasz region stał się areną preludium wybuchu II wojny światowej. Oprócz znanej dość powszechnie Prowokacji gliwickiej należy wspomnieć o mniej znanej, a o wiele bardziej istotnej Prowokacji w Stodołach (ob. dzielnica Rybnika, wówczas nadgraniczna wieś położona już na terytorium III Rzeszy o sztucznie nadanej nazwie Hochlinden).

25 sierpnia o godz. 5:00 około stuosobowa banda dywersantów niemieckich zaatakowała i ostrzelała ogniem z broni maszynowej polski posterunek graniczny we wsi Chwałęcice na linii Rybnik-Rudy (Gross Rauden). W tym samym czasie 30 Niemców uzbrojonych w sześć lekkich karabinów maszynowych napadło na budynek Straży Granicznej w Zwonowicach. Ostrzeliwali go przez dłuższy czas. Przed południem tego samego dnia, tj. o godzinie 11:50 oraz o 12:30 Niemcy – w sile odpowiednio 30 oraz 100 ludzi – ostrzeliwali budynki Straży Granicznej w Suminie, Zwonowicach i Chwałęcicach. Wszystkie te polskie wsie podlegały Komisariatowi w Rybniku. Najważniejszym aktem zuchwalstwa z szeregu incydentów nadgranicznych było zniszczenie budynku administracji celnej w Chwałęcicach, co z kolei miało wpływ na komplikacje przebiegu późniejszej akcji w Hochlinden (Stodoły), będącej tematem niniejszego artykułu. W nocy z 24 na 25 sierpnia uzbrojona grupa około 20 ludzi na polecenie Abwehry (wywiadu wojskowego), podległej dowództwu Wehrmachtu, przekroczyła granicę na odcinku Hochlinden – Chwałęcice. Grupa ta przerwała linię telefoniczną, która miała zostać wykorzystana wieczorem 25 sierpnia przez inną grupę Niemców, przebranych w mundury polskie. Tu trzeba przypomnieć, że Hitler wydał dwukrotnie rozkaz do ataku na Polskę. Najpierw wyznaczył datę 26 sierpnia, następnie 1 września 1939 r. Za pierwszym razem, rozkaz został odwołany ze względu na podpisanie sojuszu wojskowego polsko-brytyjskiego oraz z powodu braku gotowości wsparcia przez faszystowskie Włochy. Każdemu z tych z rozkazów towarzyszyć miały napady „Polaków” na placówki graniczne w przygranicznych miejscowościach, tj. w Byczynie (leśniczówka) i w Stodołach oraz na radiostację gliwicką. Miejsca te zostały wybrane i zaakceptowane przez samego Heinricha Himmlera i Reinharda Heydricha. W odniesieniu do tych działań możemy więc mówić o dwukrotnych próbach oskarżenia Polski o wywołanie wojny: w dniach 25/26 sierpnia oraz w nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 r. O ile prowokacja gliwicka jest powszechnie znana i dobrze opisana, o tyle dużo poważniejsza operacja w Stodołach pozostaje nadal faktem mało znanym – pisze w swoim opracowaniu na stronie zapomnianyrybnik.pl znany historyk naszego regionu Henryk Postawka

Wczesnym rankiem 1 września 1939 roku wojska niemieckie zdobyły Rybnik i niemal cały nasz region. Ci, którzy byli przekonani, że oto wróciła wilhelmińska II Rzesza mieli się wkrótce srogo rozczarować. Ale to temat na osobne rozważania, które nastąpią już wkróce.